انواع پرسشنامه
دو نوع پرسشنامه در مقالات و پایان‌نامه‌ها وجود دارد. نوع اول پرسشنامه “استاندارد” است که قبلاً توسط محققان طراحی شده و به صورت استاندارد در دسترس است. زمانی که از یک ابزار جمع‌آوری داده‌ها مانند آزمون یا پرسشنامه استفاده می‌شود، باید مشخصات کامل روان‌سنجی آن ابزار از جمله روایی، پایایی، شیوه اجرا و نمره‌گذاری آن ذکر شود.
ملاک روایی به این معنا است که آیا ابزار جمع‌آوری داده‌ها به درستی آنچه که قرار است سنجیده شود، سنجیده می‌کند یا خیر. به عبارت دیگر، آیا روش یا ابزار سنجش برای هدف مورد نظر کارآمد است؟
ملاک پایایی درباره این است که ابزار جمع‌آوری داده‌ها تا چه حد داده‌های دقیق و قابل اعتماد را استخراج می‌کند. و یا تا چه حد نتایج همسان به دست می‌دهد. هریک از این ملاک‌ها روش‌های خاصی دارند که به دانشجویان به صورت مفصل توضیح داده می‌شود. برای داشتن یک تحقیق یا پایان‌نامه مبتنی بر روش علمی، توصیه می‌شود. که ابزار مناسب را انتخاب یا تهیه کنید و علمی بودن ابزار تحقیق خود را اثبات کنید. در این زمینه، حضور یک مشاور می‌تواند در مرحله‌ای از تحقیق شما کمک کند.
نوع دوم از پرسشنامه‌ها، پرسشنامه‌های “خودساخته” هستند. در این نوع پرسشنامه، یک حالت استاندارد وجود ندارد و محقق می‌تواند بدون در نظر گرفتن ملاک روایی و پایایی، سوالات خود را طراحی کند. او می‌تواند از نو سوالات را ایجاد کند یا تلفیقی از چند پرسشنامه استاندارد را به کار ببرد.
گام اول: تعیین چشم‌انداز و هدف پرسشنامه
یکی از دلایل مهم سردرگمی طراحان تحقیقات و پرسشنامه‌ها، عدم تعیین هدف پرسشنامه در ابتدای کار است. در واقع، شما تا تکلیف‌تان با خودتان و انتظارتان از نتایج مشخص نباشد، نمی‌توانید پرسش‌های دقیق و به‌جایی بپرسید. پس در اولین قدم، به چند سوال مهم پاسخ دهید:
- هدف اصلی من از طراحی پرسشنامه چیست؟
- هدف من از پرسیدن هر یک از سوال‌ها چیست؟
- به کمک پرسشنامه یا نظرسنجی آنلاین، چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کنم؟
- پاسخ‌های نهایی چطور به من کمک می‌کنند تصمیم بهتری بگیرم؟
- مخاطبان پرسشنامه یا جامعه آماری پژوهش و نظرسنجی، چه کسانی هستند؟
- آیا به کمک پرسشنامه می‌توانم اطلاعات موردنیازم را از جامعه هدف دریافت کنم؟
- برای تحلیل نتایج به چه اطلاعاتی درباره جامعه هدفم نیاز دارم؟
پاسخ به سوالات بالا به شما کمک می‌کند:
الف) نیازهایتان را بشناسید،
ب) تنها سوالاتی را طراحی کنید که به پاسخ آنها برای اقدامات یا تصمیمات بعدی احتیاج دارید،
پ) جامعه هدف‌تان را مشخص کنید
ت) مطمئن شوید طراحی پرسشنامه، اساساً راهکار خوبی برای شماست یا نه!
گام دوم: تعیین جامعه هدف یا همان جامعه آماری
به هر منظوری که قصد دارید نظرسنجی یا تحقیقات بازار را برگزار کنید. یا برای پایان‌نامه و مطالعه شخصی اطلاعات جمع‌آوری کنید، باید قبل از طراحی پرسشنامه، جامعه هدف خود را مشخص کنید.
جامعه هدف یا جامعه آماری، به گروهی از جمعیت اشاره دارد . که به دلیل یک یا چند ویژگی مشترک، در یک طبقه یا گروه خاص قرار می‌گیرند.
مثلاً، گروه‌هایی مانند زنان شاغل در شرکت‌های خصوصی، مدیران منابع انسانی در استارتاپ‌ها، مشتریان نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا دانشجویان ورودی سال 1402 دانشگاه شیراز، همگی مثال‌هایی از گروه‌های هدف و جامعه آماری تحقیق و پیمایش شما هستند.
با تعیین جامعه هدف، نه‌تنها می‌توانید سوالات دقیق‌تری طراحی کنید، بلکه روش‌های بهتری برای توزیع پرسشنامه‌تان انتخاب می‌کنید.
به عنوان مثال، زمانی که یک برند پوشاک ورزشی قصد دارد. میزان نفوذ برند یا آگاهی از برند خود را ارزیابی کند، با تعیین جامعه هدف – که شامل مردان و زنان ورزشکار و ورزش‌دوست است – می‌داند که آنها را در صفحات اخبار ورزشی می‌توان پیدا کرد. بنابراین، با انتشار پرسشنامه در رسانه‌های مرتبط، به راحتی می‌تواند داده‌های مورد نظر خود را جمع‌آوری کند.
✅اهداف و سوالات تحقيق شما مشخص باشد.اين دو بايد در راستاي هم و مثل هم باشند.
✅فرضيه هاي شما مشخص باشند. بديهي است در آنصورت متغيرهاي مستقل(پيش بين) و وابسته (ملاك) هم مشخص مي گردند.
✅حال مي خواهيد فرضيه را سنجش كنيد. نياز به ابزاري براي گرداوري اطلاعات داريد. مثلاً يكي از ابزارهاي شما پرسشنامه مي باشد. پس براي سنجش هر فرضيه معمولاً – بستگي به نوع متغير و سطح تحصيل شما هم دارد. پنج، شش سوال در قالب طيف ها (مثلاً ليكرت، بوگاردوس، گاتمن،…) طراحي مي كنيد كه بايد طوري تهيه و تنظيم شوند كه قادر به سنجش اين متغير درون فرضيه شما باشند. به عبارت ديگر بعد از طراحي و تهيه سوالات آنها را ارزيابي مي كنيد. و ميزان اعتبار آنها را با آلفاي كرونباخ به دست مي آوريد.
✅سوالات هر فرضيه را بهتر است زير هم قرار دهيد. اين كار سبب سهولت در تحليل آماري و نظم دهي به كار مي شود. لازم نيست صورت فرضيه را در پرسشنامه نهايي بنويسيد.
✅سوالات جانبي و متغيرهاي زمينه اي لازم – مانند سن، تحصيلات، محل سكونت و…. را يا هر اطلاعات مكمل – نه اضافي- ديگر را كه لازم داشتيد مي توانيد در پرسشنامه بگنجانيد. كجا؟ بعضي ها اعتقاد دارند در اول و بعضي ها در آخر كه اين بستگي به سليقه محقق و عنوان تحقيق دارد.
مشاوران موسسه، خدمات جامعی را برای طراحی انواع پرسشنامه‌ها ارائه می‌دهند.
همان‌طور که توضیح داده شد، طراحی انواع پرسشنامه نیازمند بررسی نکات مختلفی است. و باید مراحل آن به ترتیب انجام شود. تا کیفیت بالایی داشته باشد. تدوین سوالات مناسب و رعایت استانداردهای این کار بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل استفاده از تجربیات افراد متخصص و مشاوره استادان مجرب ضروری است. ما در موسسه مشاوران با همکاری استادان خبره و متخصصان به‌روز و حرفه‌ای آماده ارائه مشاوره تخصصی و راهنمایی شما عزیزان هستیم. موسسه مشاوران سال‌هاست در فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی کنار دانشجویان رشته‌ها و گرایش‌های مختلف و پژوهشگران علوم مختلف شرکت دارد. و با ارائه مشاوره تخصصی جامع، مراجعان خود را همراهی می‌کند. بنابراین با کارشناسان موسسه معتبر و رسمی مشاوران تماس بگیرید. و با خیال راحت در امور پژوهشی خود از مشاوره بهترین متخصصان حوزه علمی‌تان بهره‌مند شوید.
- بهترین ابزارهای هوش مصنوعی برای نگارش پایان‌نامه و مقاله در سال 2024
- هوش مصنوعی چیست؟ – توضیح ساده و راهنمای یادگیری
- استفاده از هوش مصنوعی گوگل: راهنمای جامع Gemini
- راهنمای کامل استفاده از چت جی‌پی‌تی ChatGPT در ایران – از ابتدایی‌ترین مراحل تا پیشرفته‌ترین کاربردها
- مقاله ساختار سازمانی
ثبت درخواست مشاوره پایان نامه و مقاله
پس از ثبت فرم با شما تماس خواهیم گرفت