روش های تشخیص مجلات نامعتبر

نشریات و مجلات به طور کلی به دو دسته مجلات داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. مجلات داخلی توسط دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور منتشر می‌شوند و بر اساس تائید وزارت علوم و وزارت بهداشت دسته‌بندی می‌شوند. دانشجوان دانشگاه‌های سراسری و آزاد تنها مجاز. به چاپ مقالات خود در مجلات. تائید شده توسط وزارت علوم هستند. همچنین، دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز تنها مجاز به چاپ مقالات. خود در مجلات تائید شده توسط. وزارت بهداشت هستند. #مجلات نامعتبر

مجلات خارجی در کشورهای دیگر منتشر می‌شوند و در پایگاه‌های ISI، ISC، SCOPUS، و PUBMED نمایه می‌شوند. چاپ مقاله در این مجلات باید طبق لیست وزارت علوم و وزارت بهداشت انجام شود. و اعتبار آن‌ها بر اساس عدم قرار گرفتن. در لیست نشریات نامعتبر (Black List) وزارت علوم و وزارت بهداشت است.

واژه “هایجک”. به معنای ربودن است. وقتی از مجلات ربوده شده. (مجلات هایجک شده). صحبت می‌کنیم. در واقع به مجلات جعلی و سودجویی اشاره می‌کنیم. که به نحوی وب‌سایت‌های جعلی را به جای وب‌سایت‌های مجلات معتبر ایجاد می‌کنند یا از سایت‌های مجلات معتبر کپی می‌برند. در برخی موارد، وقتی یک مجله معتبر قرارداد استفاده از نشانی اینترنتی یا دامین خود را تمدید نمی‌کند، مجله‌رباها از آدرس قبلی مجلات معتبر استفاده می‌کنند. عموماً افراد پشت صحنه این نوع. ربودن مجلات را تشکیل می‌دهند. که از اشتیاق پژوهشگران به انتشار مقالات در مجلات معتبر و همچنین نادانی و بی‌دقتی آن‌ها سوء استفاده می‌کنند. و با دریافت هزینه‌های بسیار زیاد از پژوهشگران، مقالات آن‌ها را در مجلات کم‌اعتبار یا بی‌اعتبار خود منتشر می‌کنند. گاهی حتی هزینه بیشتری دریافت می‌کنند تا مقالات را در اولویت انتشار قرار دهند.

مجلات نامعتبر

مجلات نامعتبر، به عنوان مجلات جعلی شناخته می‌شوند. این مجلات با استفاده از نام سایت‌ها و مجلات معتبر، فعالیت می‌کنند و در واقع هیچ وجود خارجی ندارند. اطلاعات ارائه شده در این مجلات، واقعی نیست. و هیچ نشانی معتبری در نمایه‌نامه‌ها و فهرست‌های مصوب وجود ندارد.

برای شناسایی این نوع مجلات، می‌توانید از یکی از سه روش زیر استفاده کنید:

1. ISSN مجلات را در پایگاه‌های ISI، ISC، SCOPUS و PUBMED جستجو کنید.

2. سایت مجلات را جستجو کنید و ببینید به کدام پایگاه‌ها لینک شده‌اند.

3. مقالاتی که به ظاهر در این نوع مجلات چاپ شده‌اند را از لحاظ حوزه موضوعی بررسی کنید. معمولاً این نوع مجلات یک حوزه مشخصی ندارند و در هر موضوعی می‌توانید مقاله‌های مربوطه را در این سایت پیدا کنید.

مجلات غارتگر (Predatory Journals)

این گروه از مجلات واقعی هستند اما به دلیل نقض برخی از استانداردهای مجلات معتبر از لیست آن‌ها خارج شده‌اند. این مجلات اغلب به دنبال کسب سود هستند و با دریافت هزینه‌های بالا از نویسندگان، مقالات را چاپ می‌کنند. آن‌ها از فهرست‌های نامعتبر برای اعتبارسنجی خود استفاده می‌کنند و از طریق ایمیل‌های تبلیغاتی مقالات خود را ترویج می‌دهند. در این مجلات، فرآیند داوری و انتشار بسیار سریع است و تعداد زیادی مقاله در هر شماره چاپ می‌شود.

برای شناسایی این نوع مجلات می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

– بررسی هزینه چاپ مقاله و زمان انتشار

– بررسی تعداد مقالات در هر شماره

– بازبینی اطلاعات وابستگی سازمانی و نشانی ویراستاران

– مشاهده شاخص‌ها و شناسه‌های جعلی در سایت مجله

معنی شاخص یا شناسه جعلی یا نامعتبر چیست؟

شاخص‌های جعلی یا نامعتبر مانند Impact Factor جعلی توسط برخی افراد یا شرکت‌ها برای اعتباربخشی به مجلات نامعتبر (مجلات چپاولگر یا Predatory Journal) ایجاد می‌شوند. برخی از شاخص‌های جعلی عبارتند از:

– Index Copernicus

– Institute for Science Information (ISI)

– International Scientific Institute (ISI)

– International Scientific Indexing (ISI)

– General Impact Factor (General IF)

– Universal Impact Factor (Universal IF)

– Global Impact Factor (Global IF)

مجلات ربوده شده. (Hijacked Journal)

گاهی اوقات یک وبسایت مشابه از یک مجله معتبر راه اندازی می‌شود که اطلاعات آن کاملاً مشابه وبسایت اصلی است. این وبسایت دوم ممکن است تفاوت‌های جزئی مانند URL داشته باشد. برای شناسایی این نوع مجلات می‌توانید از چند روش زیر استفاده کنید:

– بررسی بلک لیست مجلات توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

– مقایسه نمایه‌نامه‌های Web of Science، Scopus، Pubmed و ISC

– بررسی Alexa برای شناسایی بازدیدکنندگان و سایت‌های اشاره کننده

– بررسی Whois Lookup برای شناسایی عمر دامنه و سازندۀ آن

– مقایسه WayBackmachine برای مشاهدۀ وضعیت صفحۀ وبسایت در سال‌های مختلف

در انتخاب سایت برای ارسال مقاله، به موارد زیر توجه کنید:

– اطلاعات موجود در بخش‌هایی مانند “تماس با ما”، “آرشیو مجلات” و “درباره نشریه” را بررسی کنید.

– تاریخ آرشیو مجله باید با تاریخ راه‌اندازی آن همخوانی داشته باشد؛ در غیر این صورت، ممکن است مجله مورد نظر قلابی باشد.

– بررسی نام مجله در موتور جستجوی گوگل می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره آن ارائه دهد.

– مجلات معتبر هرگز مقالات را بدون ارسال کامنت و ویرایش چاپ نمی‌کنند؛ بنابراین، اگر بدون ارسال ایمیل تبریکی و درخواست هزینه از شما، مقاله شما چاپ شود، باید مورد توجه قرار گیرد.

– زمان لازم برای دریافت پذیرش از مجلات جعلی معمولاً کمتر از حد معمول است.

– درخواست چاپ مقاله از طرف یک مجله معتبر احتمالاً نشانه‌ای از مجله تقلبی است.

– تنوع ملیت نویسندگان و موضوعات مقالات می‌تواند نشان‌دهنده اعتبار یا کم‌اعتبار بودن یک مجله باشد.

– نظم و انسجام در چاپ مقالات و پر بودن جای خالی‌ها در هر شماره نیز می‌تواند نشانه‌ای از مجله تقلبی باشد.

– در نهایت، برای جلوگیری از ضایع شدن زمان و هزینه، انتخاب مجله مناسب برای ارسال مقاله بسیار حیاتی است. در صورت عدم اطمینان، بهتر است این کار را به یک موسسه یا فرد متخصص در این زمینه بسپارید.